California 4th largest economy | अमेरिकेतील राज्य कॅलिफोर्नियाने (California economy)आर्थिक जगात मोठी झेप घेतली आहे. ताज्या आकडेवारीनुसार, या अमेरिकन राज्याने जपानला मागे टाकत जगातील चौथ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनण्याचा मान मिळवला आहे.
आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) आणि यूएस ब्युरो ऑफ इकोनॉमिक एनालिसिस (BEA) च्या अहवालानुसार, कॅलिफोर्नियाचे नाममात्र सकल राष्ट्रीय उत्पादन (nominal GDP) आता जपानपेक्षा अधिक झाले आहे.
या महत्त्वपूर्ण बदलामुळे जागतिक आर्थिक क्रमवारीत कॅलिफोर्निया आता केवळ युनायटेड स्टेट्स, चीन आणि जर्मनी यांसारख्या मोठ्या अर्थव्यवस्थांच्या मागे आहे. IMF च्या २०२४ च्या वर्ल्ड इकोनॉमिक आउटलुक डेटा आणि BEA च्या आकडेवारीनुसार, कॅलिफोर्नियाचा नाममात्र GDP ४.१ ट्रिलियन डॉलर्सवर पोहोचला आहे, तर जपानचा GDP ४.०२ ट्रिलियन डॉलर्स इतका आहे.
कॅलिफोर्नियाच्या GDP चा आकडा BEA च्या नवीनतम राज्य-स्तरीय GDP डेटावर आधारित आहे. विशेष म्हणजे, कॅलिफोर्नियाची अर्थव्यवस्था जगातील पहिल्या तीन अर्थव्यवस्थांपेक्षाही वेगाने वाढत आहे. २०२४ मध्ये कॅलिफोर्नियाचा विकास दर ६% नोंदवला गेला, जो अमेरिका (५.३%), चीन (२.६%) आणि जर्मनी (२.९%) यांच्यापेक्षा जास्त आहे. कॅलिफोर्नियाच्या अर्थव्यवस्थेने गेल्या चार वर्षांत सरासरी ७.५% ची प्रभावी वाढ दर्शविली आहे. प्राथमिक अंदाजानुसार, भारत २०२६ पर्यंत कॅलिफोर्नियाला मागे टाकण्याची शक्यता आहे.
गव्हर्नर गॅव्हीन न्यूसोम यांनी कॅलिफोर्नियाच्या अर्थव्यवस्थेचे खंबीरपणे समर्थन केले आहे. मागील आठवड्यात त्यांनी राष्ट्राध्यक्षांनी राज्या, ग्राहक आणि व्यवसायांना हानी पोहोचवणारे व्यापक शुल्क लादण्यासाठी आपत्कालीन अधिकारांचा वापर करण्याच्या विरोधात फेडरल कोर्टात खटला दाखल केला आहे. या खटल्याचा उद्देश राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांच्या शुल्क धोरणांमुळे अर्थव्यवस्थेवर ओढवलेले संकट थांबवणे आहे, ज्यामुळे शेअर आणि बाँड बाजारात अस्थिरता, अब्जावधी डॉलर्सचे नुकसान आणि ग्राहक तसेच कंपन्यांसाठी किमतीत वाढ झाली आहे. राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांच्या शुल्कामुळे अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेचे दरवर्षी १०० अब्ज डॉलर्सनी नुकसान होण्याची शक्यता असल्याने ही नकारात्मक परिस्थिती आणखी बिकट होणार आहे.
कॅलिफोर्निया नवीन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी, व्हेंचर कॅपिटल गुंतवणुकीसाठी, उत्पादन, उच्च-तंत्रज्ञान आणि कृषी क्षेत्रात अग्रेसर राज्य आहे. याचे कारण म्हणजे राज्याची वाढती लोकसंख्या आणि अलीकडील उच्चांकी पर्यटन खर्च. हे राज्य राष्ट्रीय आर्थिक विकासाला चालना देते आणि त्याच वेळी फेडरल मदतीच्या रूपात मिळणाऱ्या रकमेपेक्षा ८३ अब्ज डॉलर्स अधिक केंद्र सरकारला पाठवते.
कॅलिफोर्निया देशातील सर्वात मोठा कृषी उत्पादक आणि अमेरिकेतील उत्पादन क्षेत्राचे केंद्र आहे, जिथे १.१ दशलक्षाहून अधिक कॅलिफोर्नियन ३६,००० हून अधिक उत्पादन उद्योगांमध्ये कार्यरत आहेत. गोल्डन स्टेटमधील उत्पादन कंपन्यांनी नवीन उद्योग निर्माण केले आहेत आणि एअरोस्पेस, संगणक आणि इलेक्ट्रॉनिक्स आणि अलीकडेच शून्य-उत्सर्जन वाहनांसारख्या उत्पादित वस्तूंचा जगाला पुरवठा केला आहे.
